درباره ایران

درباره کشور ایران

جغرافیای ایران:

ایران با نام رسمی جمهوری اسلامی ایران، کشوری است که در غرب آسیا قرار دارد. این کشور از سوی شمال غرب با ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از سوی شمال با دریای خزر، از سوی شمال شرقی با ترکمنستان، از سوی شرق با افغانستان، از سوی جنوب شرقی با پاکستان و دریای عمان، از سوی جنوب با خلیج فارس و تنگه هرمز و از سوی غرب با عراق، هم‌مرز است.

این کشور با دارا بودن پهناوری به مساحت ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع، دومین کشور بزرگ خاورمیانه و هجدهمین کشور پهناور جهان است. جمعیت ایران بیش از ۸۶ میلیون نفر است و در رتبهٔ هفدهم کشورها با بیشترین جمعیت، قرار می‌گیرد.

 ایران در تقسیمات کشوری به ۳۱ استان، تقسیم می‌شود. زبان رسمی کشور ایران، فارسی است. بزرگ‌ترین شهرهای ایران به‌ترتیب تهران (پایتخت)، مشهد، اصفهان، کرج و شیراز هستند.

تمدن:

سرزمین ایران با ده‌ هزار سال تاریخ و تمدن، میزبان تمدن‌های کهن متعددی چون ایلام، تپه سیلک و جیرفت بوده‌است. نخستین بار در سدهٔ هفتم پیش از میلاد، در دوران پادشاهی ماد، بخش‌های قابل توجهی از فلات ایران، یکپارچه شد. در سدهٔ ششم پ. م، شاهنشاهی هخامنشی توسط کوروش بزرگ، بنیان نهاده شد تا ایران یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های تاریخ را تشکیل دهد. در سدهٔ چهارم پ. م، اسکندر مقدونی به این امپراتوری، پایان داد و ایران به بخشی از سرزمین‌های هلنیستی تبدیل شد.

پدیداری شاهنشاهی اشکانی در سدهٔ سوم پ. م، بار دیگر این کشور را تحت فرمان یک شاهنشاهی ایرانی قرار داد. در سدهٔ سوم میلادی، شاهنشاهی ساسانی، یک امپراتوری گستردهٔ دیگر، در ایران به قدرت رسید و برای چهار سده بر سرزمینی پهناور حکومت کرد و مزدیسنا به دین غالب آن، تبدیل شد.

ایران در این دوران نیز درگیر جنگ‌های مستمر و فرساینده با روم بود که به تضعیف کشور انجامید. در میانه‌های سدهٔ هفتم م، مسلمانان، امپراتوری ساسانی را سرنگون کردند و اسلام را به جای دین‌های ایرانی رواج دادند.

از دوران خلافت اسلامی تا سدهٔ سیزدهم، فعالیت‌های ادبی، علمی و هنری ایرانی بار دیگر به شکوفایی رسید و ایرانیان مشارکتی اثرگذار در شکل‌گیری دوران طلایی اسلام داشتند.

از سدهٔ نهم م، میان‌دورهٔ ایرانی آغاز شد و نخستین حکومت‌های ایرانی‌تبار پس از اسلام، پدیدار شدند. در سدهٔ دهم م، اقوام ترک به این کشور آمدند و حکومت‌هایی را تشکیل دادند که بر بخش بزرگی از ایران، حکومت می‌کردند. از سدهٔ ۱۳ م، حملهٔ مغول به ایران روی داد که به تشکیل ایلخانان انجامید و پس از آن، امپراتوری تیموری پدیدار شد.

با پدیداری ایران صفوی در سدهٔ پانزدهم، رونق اقتصادی و پایداری مرزها نمود بیشتری یافت و ایران پس از حدود ۹ سده، تحت یک حکومت مستقل بومی، متحد شد و مذهب آن به شیعه تغییر یافت. پس از سرنگونی صفویان، دودمان‌های افشاریان و زندیان به ترتیب بر ایران، فرمان راندند.

تحت سلطنت نادرشاه افشار در سدهٔ هجدهم، ایران یکی از قدرتمندترین امپراتوری‌های زمان بود، اما در سدهٔ نوزدهم، تحت حکومت قاجار، جنگ‌هایی با روسیه انجام شد که سرزمین‌های قابل توجهی از این کشور را جدا کرد.

در دههٔ ۱۲۸۰ شمسی، جنبش مشروطه قدرت گرفت و قانون اساسی مشروطه را بر این کشور، حاکم کرد. در سال ۱۳۰۴، شاهنشاهی پهلوی توسط رضاشاه بنیان نهاده شد؛ این دوران با اصلاحات گسترده و ایجاد زیرساخت نوین برای ایران، همراه شد. در دوران نخست‌وزیری محمد مصدق، نهضت ملی‌شدن نفت رخ داد.

با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، دولت مصدق سقوط کرد و یکه‌سالاری در سلطنت محمدرضاشاه افزایش یافت.در این زمان، ایران رشد اقتصادی سریعی را تجربه کرد. با انقلاب ۱۳۵۷، شاهنشاهی پهلوی سرنگون شد و جمهوری اسلامی به رهبری سید روح‌الله خمینی بنا نهاده شد.

نظام جمهوری اسلامی، یک نوع تئوکراسی اسلامی با عناصر نظام ریاستی است، اما اختیار اساسی در دست «رهبر معظمِ» یکه‌سالار است؛ این سمت از زمان مرگ خمینی در سال ۱۳۶۸ در اختیار سید علی خامنه‌ای بوده‌است.

ایران دارای گروه‌های قومی و فرهنگی مختلفی است که اغلب آن‌ها ریشه در همین سرزمین دارند. قانون اساسی جمهوری اسلامی، اسلام شیعه را دین رسمی این کشور اعلام کرده‌است. ایران جایگاه راهبردی در منطقهٔ خلیج فارس دارد و تنگهٔ هرمز در جنوب آن، مسیری حیاتی برای انتقال نفت خام است.

اقتصاد:

این کشور زیرساخت قابل توجهی در بخش‌های خدماتی، صنعتی و کشاورزی دارد که اقتصاد این کشور را توانمند می‌سازند اما این اقتصاد هنوز بر فروش نفت و گاز متکی است و از فساد مالی رنج می‌برد. منابع طبیعی ایران، قابل توجه هستند و در میان اعضای اوپک، ایران سومین دارندهٔ ذخایر بزرگ اثبات شدهٔ نفت است.

میراث فرهنگی:

میراث فرهنگی این کشور غنی است و فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران از ۲۵ مورد تشکیل می‌شود. ایران از اعضای مؤسس سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اقتصادی، سازمان همکاری اسلامی و اوپک است و از قدرت‌های منطقه‌ای شمرده می‌شود.